Woordcategorieën in het brein – op weg naar gedachten lezen

Het volgende persbericht trok onze aandacht:

Uit gemeten hersensignalen is op te maken of je aan een dier of een gereedschap denkt. Dat ontdekte neurowetenschapper Irina Simanova, die op 12 mei promoveert aan de Radboud Universiteit op onderzoek naar de vraag hoe de categorieën van woorden en dingen zijn opgeslagen in ons brein. Kennis die bruikbare informatie oplevert voor hulpmiddelen die hersensignalen kunnen omzetten naar spraak.

Het geheugen voor betekenis is verdeeld in 'vakjes'. Als je aan een niet-levend ding denkt, zoals een gereedschap, wordt een specifieke groep hersencellen actief. Denk je aan een levend ding, een dier bijvoorbeeld, dan wordt dat door een andere groep cellen verwerkt. Irina Simanova’s onderzoek naar de neurale netwerken achter deze categorisering geeft inzicht in hoe wij objecten waarnemen, woorden begrijpen en taal produceren. 

Woord en beeld in hetzelfde gebied.


Met elektro-encefalografie (EEG) en fMRI onderzocht Simanova voor het eerst of dezelfde groep hersencellen ook verschillende representaties van één object verwerkt, dus een plaatje van een kat en het woord ‘kat’. Dat bleek het geval. ‘Er is dus een gemeenschappelijk hersenpatroon voor woord en beeld binnen een categorie’, zegt Simanova. ‘En die kennis is relevant voor de mensen die hulpmiddelen ontwikkelen om hersensignalen om te zetten naar spraak.’

Spraak voorspellen
Met magneto-encefalografie (MEG), een techniek die zeer gedetailleerd de hersenactiviteit over de tijd laat zien, probeerde ze de categorie te voorspellen van een woord dat een proefpersoon nog moest uitspreken. Dat lukte in zo’n 65 procent van de gevallen. ‘Een mooi resultaat, vooral omdat dit de eerste studie in zijn soort was. Ik was dan ook erg verrast met de duidelijke resultaten. Maar we streven natuurlijk naar honderd procent juiste voorspellingen.’ 

Als volgende stap wil ze meer soorten binnen een categorie gaan bekijken.

Klik hier voor meer informatie op de website van het Donders instituut.